Jeziora i rzeki

Położenie jeziora
Jezioro Hendzelewo położone jest w końcowym odcinku biegu rzeki Gawlik, na terenie gminy Stare Juchy, obok miejscowości Kałtki i Stare Juchy. Leży 126,7 m n.p.m., na 53o55,8' szerokości geograficznej i 22o08,9' długości geograficznej. Powierzchnia lustra wody na podstawie pomiarów batymetrycznych wykonanych w 1961 roku wynosi 150,3 ha, natomiast wg aktualnych danych geodezyjnych 128,92 ha.

Ogólna charakterystyka
Jezioro ma kształt owalny, wydłużony. Posiada dwie wyspy o łącznej powierzchni 4,7 ha. Jego głębokość maksymalna wynosi 13,3 m, a średnia - 3,3 m. Dno silnie urozmaicone (wskaźnik głębokości - 0,24) - posiada kilka zagłębień. Muliste, częściowo żwirowato - piaszczyste. Miąższość osadów dochodzi do 1 m. Stoki jeziora od strony północnej i wschodniej strome, po przeciwnych łagodne. Jezioro osiąga maksymalną długość 2750 m, a szerokość 760 m (szerokość średnia 546 m), co daje wydłużenie 3,6. Długość linii brzegowej misy wynosi 6700 m, a wysp 1000 m (ogółem 7700 m). Z wyżej wymienionych danych wynika, że linia brzegowa jest przeciętnie rozwinięta (współczynnik rozwoju linii brzegowej - 1,77).

Bezpośrednie otoczenie zbiornika stanowią pastwiska i nieużytki - 50%, małożyzne grunty orne i łąki - 40%, las iglasty - 10%. Do jeziora w części północno-zachodniej dopływa rzeka Gawlik, w zachodniej - dwa cieki o charakterze rowów melioracyjnych. Odpływ w kierunku wschodnim do jeziora Rekąty. Wielkość odpływu letniego szacuje się 60 m3\min. W okresie letnim w jeziorze wykształca się układ stratyfikacji termicznej, który trwa od czerwca do końca września. Uwarstwienie tlenowe jest silnie zaznaczone. Bardzo wyraźna oksyklina zaczyna się tuż pod epilimnionem i sięga 4 m. Jej skok wynosi 6,5 mg/l/m, co wskazuje, że zachodzą bardzo intensywne procesy rozkładu. Od głębokości 3,8 m dno jest niedostępne dla ryb (52,4ha - 34,9%). W przeciągu ostatnich kilkunastu lat warunki tlenowe bardzo się pogorszyły najprawdopodobniej ze względu na usytuowane w bliskiej odległości od jeziora wylewisko ścieków z terenu gminy Stare Juchy, odprowadzanie ścieków do rzeki Gawlik z Gawlika Wielkiego i Wydmin oraz silne obciążeni turystyczne. Obecnie wylewisko jest nieczynne, a w miejscowościach tych wybudowano oczyszczalnie ścieków, co w przyszłości wspomoże proces samooczyszczania się jeziora. Mimo tak niekorzystnej sytuacji nie stwierdzono przyduch zimowych. Przezroczystość wody mierzona jako widzialność krążka Secchiego wynosiła w czasie stagnacji letniej 0,4 m. Woda była wyraźnie zielona, mętna na skutek masowego zakwitu sinic. Wiosenny zakwit okrzemek ograniczał przezroczystość wody do 1,6 m.

Roślinność wynurzona zajmuje 30,3 ha (20,1% powierzchni) porastając brzeg na 67,6% długości linii brzegowej. Roślinność zanurzona jest słabo rozwinięta i zajmuje 13,5 ha (8,9% powierzchni). Duże skupiska roślinności występują w okolicach wpływu i wypływu rzeki Gawlik. Wśród roślinności wynurzonej zdecydowanie przeważa trzcina. W mniejszych ilościach występuje pałka wąskolistna, tatarak i sitowie. Roślinność o liściach pływających reprezentują grążel żółty i grzybień biały, porastające z roku na rok coraz większą powierzchnię jeziora. Dominantem wśród roślinności zanurzonej jest wywłócznik i jaskier. Rzadziej reprezentowana jest rdestnica (przeszyta i połyskująca) moczarka kanadyjska i mech wodny. Maksymalny zasięg występowania roślinności to 2,5 m (mała przezroczystość wody).

Pogłowie ryb
Szczupak, sandacz, węgorz, sum, okoń, karp, lin, karaś, leszcz, jaź, płoć

Zarybienia 2000-2005:
Szczupak wylęg żerujący - 430 000 szt.
Sandacz narybek letni - 230 000 szt.
Karp kroczek - 1 290 kg
Węgorz narybek - 3 kg
Jaź narybek jesienny - 20 kg

Zarybienia 2005-2010: