Jeziora i rzeki

Położenie jeziora
Jezioro Selment Wielki położone jest w kierunku wschodnim od miasta Ełk, obok wsi Mrozy, Sordachy, Makosieje, Giże, Koziki, Łoje, Laski Duże, Sędki, Buczki i Szeligi, na szerokości geograficznej 53°49,1', długości geograficznej 22°28,1' i wysokości nad poziomem morza - 120,7 m. Zbiornik leży na rzece Lega (Małkiń) dopływie rzeki Jegrznia. Powierzchnia lustra wody na podstawie pomiarów batymetrycznych wykonanych w 1962 roku wynosi 1269,5 ha, natomiast wg aktualnych danych geodezyjnych 1262,0 ha.

Ogólna charakterystyka
Kształt jeziora charakteryzuje się łukowatym wygięciem z dużą zatoką na wpływie rzeki Lega. Długość maksymalna jeziora wynosi 11650 m, a szerokość 3550 m. Długość linii brzegowej osiąga 36250 m i daje wskaźnik rozwoju 2,87, co świadczy, iż linia brzegowa jeziora jest silnie rozwinięta. Na jeziorze są dwie wyspy o łącznej powierzchni 3,3 ha.

Jezioro jest średnio głębokie. Jego maksymalna głębokość wynosi 21,9 m, a średnia głębokość 7,8 m. Stoki jeziora opadają od brzegu na ogół łagodnie, ale dno posiada bardzo bogatą rzeźbę dzięki licznym zagłębieniom i górkom podwodnym, często o bardzo stromych spadkach. Ławica przybrzeżna jest wąska za wyjątkiem północnej zatoki jeziora gdzie jest dość szeroka i rozbudowana. Dno jeziora w strefie przybrzeżnej i na ławicy piaszczysto żwirowe, poza ławicą twarde, pokryte małą warstwą mułu.

Bezpośrednie otoczenie jeziora tworzą pola uprawne (około 40 % linii brzegowej), pastwiska i łąki (ok. 15 %), lasy (15%) oraz osiedla ludzkie (ok. 30 %). Zlewnia bezpo-średnia w części zamieszkałej przez człowieka i w części pól uprawnych wpływa eutrofizująco na ekosystem jeziorny. Jezioro posiada kilka niewielkich dopływów o charakterze rowów melioracyjnych. Nad jeziorem leży dziesięć wsi, dwa ośrodki wczasowe oraz coraz liczniejsza zabudowa rekreacyjna. Do jeziora w części północnej doprowadza wodę rzeka Lega. Rzeczka Regielnica łączy Selment Wielki z jeziorami Mrozy, Regielnica i Szlam. Gołubica doprowadza wodę z jeziora Gołubie. W części wschodniej z jeziora wypływa rzeka Lega (Małkiń), która we wsi Sypitki jest piętrzona. Na piętrzeniu zlokalizowana jest węgornia i MEW. Wielkość odpływu (średnioroczna) szacuje się na 192 m3/min. Duża powierzchni zlewni i jej rolniczy charakter oraz zabudowa rekreacyjna otoczenia zbiornika mają niewątpliwy wpływ na eutrofizację jeziora. Mimo dużej, odkrytej powierzchni wystawionej na silne działanie wiatru (intensywne mieszanie wody), woda ma III klasę czystości. Na taki stan rzeczy wpływa głównie ładunek zanieczyszczeń niesiony przez rzekę Legę.

Naczyniowa roślinność wodna jest uboga zarówno pod względem ilościowym (ok.7,1% powierzchni) jak i składu gatunkowego. Tworzy go wąski, poprzerywany pas w północnej części jeziora, zatokach części wschodniej i zachodniej oraz ciągły pas wzdłuż linii brzegowej wysp. W ostatnich latach roślinność wynurzona niszczona jest przez właścicieli działek rekreacyjnych urządzających "plaże" przy swoich działkach. Wśród roślinności szuwarowej dominuje trzcina pospolita, rzadziej tatarak, sit pospolity i pałka wąskolistna. Wśród roślinności zanurzonej najliczniej występują rdestnice, ramienice, jaskier i moczarka, wśród makrofitów pływających grążel żółty.

Pogłowie ryb
szczupak, sandacz, węgorz, okoń, sum, karp, lin, płoć, leszcz, jaź, karaś

Zarybienia 2000-2005:
Szczupak wylęg żerujący - 3 885 000 szt.
Szczupak narybek jesienny - 660 kg
Sum dwulatek - 43 kg
Sandacz narybek letni - 2 334 000 szt.
Lin kroczek - 140 kg
Lin narybek jesienny - 370 kg
Płoć narybek jesienny - 350 kg
Okoń narybek jesienny - 70 kg
Karp kroczek - 1 731 kg
Węgorz narybek - 38 kg
Karaś kroczek - 1 000 kg
Jaź narybek - 100 kg

Zarybienia 2005-2010: